درس هفتم
اولين شريعت الهي
در اين درس آشنا مي شويم با:
1. علت انتخاب پيامبران الهي از ميان خود انسانها
2. اصول دعوت پيامبران
3. زندگي حضرت نوح عليه السلام و چگونگي دعوت آن حضرت
4. برخورد قوم نوح با حضرت و سرنوشت آنان

آيات درس را قرائت کنيد.
سوره شوري آيه 13
سوره مؤمنون آيه 23 الي 29

به کمک معناي کلمات زير، آيات درس را ترجمه کنيد.
أَن يتَفضَّلَ: برتري جويد
جِنَّة: جنون
تَرَبّصُوا بِه ي: درباره او چندي درنگ کنيد.
فَارَ التَّنُور: تنور به فوران آمد، آب از تنور فوران کرد
أُسلُک: وارد کن، جاي ده
إِستَوَيتَ: مستقر شدي، نشستي

بيان آيات
پس از ماجراي حضرت آدم و فرمان هبوط، زمين محيط زندگي و مدرسه افراد بشر شد؛ تا پس از ارائه هدايت الهي ادميان در معرض درس و آزمون قرار گيرند و با گزينش راه حق و انجام اعمال نيکو به رشد و تعالي برسند.
خداوند به دنبال هبوط آدم عليه السلام و همسرش، به ايشان وعده داد که آنچه براي هدايت شما لازم باشد خواهد آمد.
پاورقي 1. بقره آيه 38. /
همچنين در آيه اي همه فرزندان آدم را مورد خطاب قرار مي دهد که: اي فرزندان آدم چون پيامبراني از خودتان براي شما بيايند و آيات مرا براي شما بخواند، کساني که تقوا پيشه کنند و کارهاي نيک انجام دهند (به اصلاح خود و ديگران بپردازند) نه بيمي بر آنان خواهد بود نه غم و اندوهي خواهند داشت.
/اورقي 1. اعراف آيه 35. /
اين نکته در اين آيه و در برخي آيات ديگر قرآن قابل توجه است که خداوند از همان آغاز بيان داشته است که پيامبران خود را از ميان خود انسانها انتخاب خواهد کرد. از آنجا که پيامبران بايد پيشوا و الگوي عملي براي انسانها باشند، اگر از ميان خود بشر نبودند و مثلا از فرشتگانا انتخاب مي شدند، هرگز نمي توانستند شريعت الهي را به طور کامل در عمل و رفتار خود نشان دهند. در اين صورت هدايت الهي و حجت خداوند بر مردم تمام نمي شد. اما متأسفانه برخي از اقوام بشري، در برخورد با پيامبران مي گفتند چرا اين کسي که ادعاي پيامبري دارد همانند ما يک بشر است؟ چرا نبايد فرشتگان بر ما نازل شوند و اصلاً چرا پروردگارمان را مستقيماً نبينيم؟! قرآن کريم اين بهانه جويي ها را سرکشي و استکبار تلقي مي کند و لازمه ديدن فرشتگان را کنار رفتن پرده غيبت مي داند که با نظام دنيا که آزموني، در پس پرده است سازگار نمي داند و مي فرمايد: آن روز که مردم فرشتگان را ببينند، ديگر براي گنهکاران، هيچ شادماني و خوشحالي در کار نخواهد بود.
/پاورقي2. فرقان آيه21و22./
خداوند به دنبال اين وعده بزرگ براي هدايت آدم و بني آدم، از ميان انسانها پيامبران بسياري را برگزيد که از اين ميان پنج پيامبر بزرگ، آورنده پنج شريعت مقدس بودند، چنان که در قرآن خطاب به رسول مکرم اسلام صلي اللخ عليه و آله آمده است:
خداوند حقايق ديني را براي شما تشريع و برنامه ريزي فرمود ، همان دين و شريعتي که نوح عليه السلام را بدان سفارش نمود (اولين شريعت) و آنچه که بر تو وحي نموديم (آخرين شريعت و کتاب) و سه شريعت ديگر که ابراهيم عليه السلام و موسي عليه السلام و عيسي عليه السلام را بدان سفارش کرد.
ساير پيامبران از همين شريعت ها پيروي کردند و به ترويج آنها پرداختند.
حضرت نوح عليه السلام رسالت خويش را در ميان قومش آغاز نمود و اصول دعوت خويش را چنين اعلام داشت: خداوند را بپرستيد، از شرک روي گردان باشيد که خدايي جز او براي شما نيست، در پيشگاه ربوبي تقوا پيشه سازيد، و از من که رسول خدايم اطاعت کنيد. اين اصول در دعوت همه پيامبران مشترک بوده است، چنانکه قرآن کريم در سوره شعراء، از پنج پيامبر الهي نام مي برد که همگي در دعوت خويش اعلام نمودند: چرا راه تقوا در پيش نمي گيريد، با آن که من فرستاده اي امين براي شما هستم، بايد در پيشگاه الهي تقوا پيشه سازيد و از من اطاعت کنيد. من بر اين وظيفه سنگين رسالت، از شما مزد و پاداشي نمي خواهم، اجر و پاداش من بر عهده خداي رب العالمين است.
/پاورقي 3. شعراء آيه 106و 109./
سران قوم با حضرت نوح به مخالفت پرداختند و با بهانه جويي هاي گوناگون از پذيرش حق سر باز زدند، ساير مردم هم از آنان پيروي کردند و راه شرک و کفر در پيش گرفتند.
حضرت نوح به گفته قرآن، 950 سال برنامه رسالت خويش را در ميان اين قوم ادامه داد.
/پاورقي 4. عنکبوت آيه14./
وي در اين مدت طولاني تمامي راههاي ممکن را براي هدايت آنان پيمود، متأسفانه جز تعداد اندکي از مردم، بقيه از ايمان و همراهي با وي روي گرداندند. تا آنجا که نوح به درگاه الهي شکايت کرد و گفت: پروردگارا! من قوم خود را شب و روز به سوي حق فرا خواندم، اما دعوت من جز بر فرار آنها چيزي نيفزود. من هر گاه آنها را فرا خواندم که به سوي تو آيند تا آنان را مورد مغفرت خويش قرار دهي، انگشتانشان در گوش کردند (تا صداي مرا نشنوند) و لباس خويش را بر سر افکندند (تا مرا نبينند) و بر باطل خود پاي فشردند، راه تکبر در پيش گرفتند (ولي من از پاي ننشستم) و مجددا با صداي بلند تري با انان صحبت کردم و در نهان و آشکار با آنان سخن گفتم. نوح گفت: خدايا با اين همه، آنها مرا نافرماني کردند و از سران کافر خود پيروي نمودند. سراني که مال و فرزندشان، جز مايه زيان نبود، آنها دست به مکري بزرگ زدند (و مردم را در حمايت از بتها و خدايان ساختگي تحريک نمودند) و گفتند: مبادا دست از خدايان خويش برداريد.
/پاورقي 5. نوح آيات5 تا 9 و21 تا 23./
خداوند نيز به حضرت نوح وحي نمود که: از قوم تو جز همان جمع اندک، کسي مؤمن نخواهد شد.
/پاورقي 6. هود آيه 36./
از اين رو ادامه اين کلاس و برنامه، ديگر فايده اي نداشت و با روشن شدن بي ايماني آنها، جز تعطيل شدن کلاس راهي نماند. خداوند به نوح دستور داد: با وحي و راهنمايي الهي به ساختن کشتي اقدام کن، و منتظر بمان تا نشانه آن حادثه بزرگ پديدار گردد و آب از تنور فوران کند. آنگاه که فرمان (بر کيفر اين قوم عصيانگر) فرا رسيد و تنور فوران نمود، حيوانات مورد نظر و خاندان خويش را، به جز همسرت (که از گمراهان است) و همه مؤمنين را در کشتي گرد آور، و پس از آن که مستقر گشتيد بگو: سپاس خداي را که ما را از قوم ظالم نجات بخشيد.
/پاورقي 7. مؤمنون آيه 27 و28 و هود آيه 40./
اينک آن نوحي که لوح معرفت کشتي اوست = هر که در کشتيش نايد غرقه طوفان کند
به اين ترتيب خداي سبحان اين قوم را از کلاس اخراج نمود و بعدها قوم ديگري را جايگزين آنان ساخت و از نو برنامه و کلاس را پي گرفت.
اين ماجرا، به خوبي وضعيت دنيا را روشن مي سازد، که همچون مدرسه اي است که خداوندبراي تربيت و تعليم انسان پديدار نموده است و چنانچه قومي به کلي از اين هدف روي بگردانند، مستوجب اخراج از کلاس و نابودي خواهند بود.
حافظ از دست مده دولت اين کشتي نوح = ورنه بنياد حوادث ببرد بنيادت

پرسش
1. با توجه به آيه13 سوره شوري، پيامبران صاحب شريعت چه کساني هستند؟
2. بهانه و اشکالاتي که قوم نوح مي گرفتند چه بود؟
3. اصول مشترک دعوت رسولان الهي چيست؟

پژوهش
با توجه به سوره مبارکه نوح:
الف- آياتي را که اصول دعوت حضرت نوح را بيان مي کند، بنويسيد.
ب- چگونگي دعوت حضرت نوح و نحوه برخورد قومش را به اختصار توضيح دهيد.
2. با مراجعه به آيات 106 تا 180سوره مبارکه شعرا، نام پنج پيامبر الهي را که دعوت آنها در آيات بيان شده و نيز آياتي را که شامل اصول دعوت اين پيامبران بوده است، بنويسيد.